Sylwester – wigilia Nowego Roku, dzień poprzedzający Nowy Rok – 31 grudnia (imieniny Sylwestra; w Kościele katolickim wspomnienie liturgiczne papieża Sylwestra I), kiedy to świętuje się koniec starego roku i początek nowego. Czas hucznych zabaw i balów, toastów, sztucznych ogni, petard lub pokazów laserowych. Wydaje się, że na całym świecie sylwestra obchodzi się jednakowo. Czy jednak tak jest w rzeczywistości? Przekonajmy się. Zapraszam do lektury mojego artykułu.
W Hiszpanii, podobnie jak w Polsce, organizowane są różnego typu domówki, bale lub plenerowe imprezy. Jednak zawsze chwilę po północy Hiszpanie wychodzą na ulice miast i miasteczek, by spotkać się ze znajomymi i złożyć im życzenia: ¡Feliz año nuevo! Kolejnym oryginalnym zwyczajem hiszpańskiego ludu jest 12 winogron. W 1909 roku rolnicy z Alicante i Murcji mieli niezwykle obfite zbiory winogron, dlatego na wszelkie sposoby starali się je sprzedać. Jednym z pomysłów było nadanie owocom nazwy „winogrona szczęścia” i sprzedanie ich pod koniec roku. Jak widać obecnie, był to pomysł trafiony, gdyż teraz w Hiszpanii trudno wyobrazić sobie sylwestra bez spożywania winogron. Należy to jednak zrobić w odpowiedni sposób. Każdy o północy bierze swoją kiść owoców i musi je przełknąć w 12 sekund. Z racji tego wieża zegarowa w Madrycie spowalnia, by każdy mógł zdążyć spałaszować owoce. Oprócz tego trzeba pamiętać, by winogrona jeść, stojąc na lewej nodze. Dzięki temu w Nowy Rok wchodzi się prawą nogą, co oczywiście zapewnia szczęście.
Szwedzi ostatnią noc roku chętnie spędzają w restauracjach, często organizują wystawne przyjęcia w swoich domach. Zwykle oszczędni, w sylwestra nie skąpią na dobre jedzenie. Wśród preferowanych przez nich przysmaków dominują owoce morza, a także dobre wina. Tradycjonaliści sięgają także po tradycyjny trunek aquavit. Popularną potrawą podawaną w czasie świąteczno-noworocznym jest ługowany dorsz. Dla Polaków brzmi to co najmniej dziwnie, jednak w Szwecji bardzo często taką rybę serwuje się podczas ważnych uroczystości. W Szwecji, a także innych krajach Skandynawii, popularnym zwyczajem jest tłuczenie talerzy. Należy to zrobić o północy, by odpędzić pecha i zapewnić szczęście na cały rok. Jednak jest tu pewien haczyk, gdyż naczynia należy potłuc o drzwi domu swoich przyjaciół. Warto więc, będąc mieszkańcem Szwecji, dbać o dobre relacje ze znajomymi. Dzięki temu odwdzięczą się sylwestrowym zwyczajem. Tradycyjnym daniem, które powinno znaleźć się na świątecznym albo noworocznym stole, jest pudding ryżowy (risgrynsgröt), który podaje się z cynamonem. Kiedyś dodawano do niego migdały – zwyczaj ten stosowano zwłaszcza w rodzinach, w których były panny na wydaniu. Gdy migdał trafił się wolnej dziewczynie, oznaczało to, iż w następnym roku wyjdzie za mąż.
W Ukrainie wieczór z 13 na 14 stycznia (jest to sylwester według starego kalendarza) nazywa się Маланка (Małanka) lub Щедрий вечір (Szczodry wieczór). Określenie “Маланка” pochodzi od przypadających w tym dniu imienin Melanii, a “Щедрий вечір” od bogactwa potraw na ukraińskim stole. Należy też tu wspomnieć, że w światowy Nowy Rok Ukraińcy poszczą, przygotowują się do Bożego Narodzenia, które obchodzą 7 stycznia. A już w Stary Nowy Rok mogą pozwolić sobie na huczną zabawę, tańce i szczodrą w mięsne potrawy kolację. Po zachodzie słońca tradycjonaliści zazwyczaj wróżyli, przebierali się w Маланку (Melanię), Василя (Wasyl jest narzeczonym Melanii), ведмедя (niedźwiedzia), дідуся (dziadka), бабусю (babcię), козу (kozę), жида (Żyda), лікаря (lekarza), цигана (Cygana), чорта (czorta) або смерть (śmierć), twarze skrywali za maskami i tak chodzili od domu do domu, rozweselając gospodarzy. Śpiewali też specjalne pieśni noworoczne zwane щедрівками (szczedriwkami), które w odróżnieniu od kolęd, nie miały religijnych motywów. W tych pieśniach щедрівники (szczedriwnyki) to osoby, które śpiewały (szczedriwki) wychwalały gospodarzy, życzyły im zdrowia, pomyślności, a także dużego urodzaju w Nowym Roku.
Chiński Nowy Rok to święto obchodzone między 21 stycznia a 20 lutego. W 2022 roku powitanie nowego roku rozpoczęło się we wtorek 1 lutego. Wigilia Chińskiego Nowego Roku to czas pamięci o przodkach. W sylwestra wiele osób odwiedza groby swoich bliskich i składa ofiary z żywności. Dopiero po powrocie do domu zasiadają do rodzinnego obiadu. W ten sposób Chińczycy okazują szacunek zmarłym. Chiński Nowy Rok zgodnie z tradycją trwa piętnaście dni, z czego siedem jest wolnych od pracy. Pierwszy tydzień jest przeznaczony na świętowanie z rodziną, później przychodzi czas na radowanie się całego narodu. Na ulicach pojawiają się smoki, a niebo zapala się tysiącem barwnych ogni. Mieszkańcy miast i wsi stawiają czoła złym duchom, zabiegając jednocześnie o przychylność bogów. Początek Nowego Roku to idealny czas na odwiedzanie przyjaciół i dalszej rodziny. Nikogo nie powinny zatem dziwić pustki na ulicach w pierwszych dniach tego wiosennego festiwalu. Wszelkie urzędy, instytucje i sklepy są zamknięte. Chińczycy celebrują ten czas głównie w domowym zaciszu, oddając cześć przodkom i dziękując bogom za miniony rok. Większość obrzędów religijnych, również tych odprawianych przez domowników, wieńczy huk eksplodujących petard. Na ten moment czekają zwłaszcza dzieci – hałaśliwe odstraszanie czyhających demonów należy do ich obowiązków. Po zakończeniu uroczystości rodzinnych nadchodzi pora na wspólne radowanie się całego narodu. To czas barwnych pochodów, głośnej muzyki i jeszcze głośniejszych fajerwerków. Na ulicach stopniowo pojawiają się papierowe smoki i lwy, by wspólnie rozpocząć grupowe tańce.
Jak widać, tradycje sylwestrowe są bardzo różne i nie ograniczają się do popularnych bali sylwestrowych. To, co łączy wszystkie kultury na świecie, to przekonanie, że sylwestra trzeba spędzać z rodziną lub z przyjaciółmi.
