Naród jest to trwała wspólnota ludzi ukształtowana historycznie w obrębie danego terytorium, posiadająca własną kulturę, więzi ekonomiczne i instytucje polityczne, a także charakteryzująca się poczuciem tożsamości i odrębności wobec innych zbiorowości czy grup etnicznych. Z narodem łączą się konkretne zachowania i postawy jednostek wynikające z rozumienia oraz przestrzegania wszystkich wartości uznawanych za istotne z perspektywy narodu. Mogą one mieć zarówno charakter pozytywny, jak i negatywny.
Postępowaniem o charakterze pozytywnym bez wątpienia jest patriotyzm ( z łacińskiego tłumaczony jako ojczyzna) definiowany jako przywiązanie do własnego narodu – lub w znaczeniu dosłownym – miłość do swojego kraju. Patriotyzm uznaje się za postawę naturalną, wynikającą z przynależności do danej grupy. Jest on zjawiskiem pożądanym, ponieważ wytwarza poczucie solidarności, jedności i odpowiedzialności. Postawa patriotyczna odznacza się także np. gotowością do bezinteresownej pracy na rzecz ojczyzny oraz w razie potrzeby podjęcia walki w jej obronie. Ponadto postawa taka posiada swój wymiar prawny, jedna z cech patrioty jest bowiem wywiązywanie się z obowiązków obywatelskich. Jednocześnie patriota potrafi być krytyczny wobec działań podejmowanych poprzez władze państwowe, jeśli – jego zdaniem- działają one na szkodę ojczyzny i narodu.
Postawą o odmiennym charakterze jest kosmopolityzm ( z greckiego obywatel świata). Kosmopolitą jest osoba, która za swoją ojczyznę uważa cały świat, twierdzi bowiem, że podziały polityczne, kulturowe, narodowościowe czy terytorialne mają zły wpływ na funkcjonowanie jednostek. Kosmopolita to także człowiek odczuwający bliską więź z innymi narodami i kulturami oraz nawołujący do jedności we wszystkich wymiarach życia społecznego. Kosmopolityzm jest uznawany za przeciwieństwo patriotyzmu, jednak cechują go całkowicie pokojowe nastawienie wyrażające się w negacji wszelkich form konfliktów między jednostkami czy narodami. W odróżnieniu od niego kolejne postawy posiadają charakter negatywny.
Nacjonalizm ( z łacińskiego naród) to termin wieloznaczny. Obecnie najczęściej określa się nim postawę społeczno – polityczną, która wyraża się traktowaniem swojego narodu jako najwyższego dobra i wartości oraz dążeniem do realizacji interesów własnego narodu wszelkimi możliwymi środkami. Postawa nacjonalistyczna objawia się również skrajną niechęcią i nietolerancją wobec członków innych narodów. Nacjonalizm jest uznawany za ideologię prowadzącą do podziałów, konfliktów, agresji, a bardzo często także do ucisku.
Ksenofobia przejawia się niechęcią, a nawet wrogością wobec ludzi obcych lub cudzoziemców. Jej źródłem ideowym jest często nacjonalizm, a społecznym – zła sytuacja ekonomiczna kraju. Postawy ksenofobiczne przyjmują najczęściej osoby, które znajdują się w niekorzystnej sytuacji materialnej, a cudzoziemców uważają za konkurencję na rynku pracy. Ksenofobia może prowadzić do przemocy wobec obcych, zwłaszcza w sytuacji, gdy staje się postawą akceptowaną przez społeczeństwo.
Ideologia rasizmu polega na przekonaniu o nierównej wartości intelektualnej i biologicznej różnych ras ludzkich. Neguje równość ras, a tym samym wprowadza ich podział na wyższe i niższe. Zgodnie z tym poglądem pewne rasy są uważane za doskonalsze od innych – przypisuje się im najlepsze cechy i uznaje się ich prawo do rozwoju kosztem ras niższych. Rasizm jako teoria zaprzecza wszelkim zasadom moralnym oraz prawom mówiącym o równości jednostek w różnych wymiarach życia społecznego.
Postawą negatywną jest także antysemityzm, czyli wrogie nastawienie w stosunku do osób pochodzenia żydowskiego. Źródeł antysemityzmu należy doszukiwać się w czynnikach religijnych oraz w przesłankach etnicznych i ekonomicznych. Postawa ta była dość rozpowszechniona w Europie przed II wojną światową.
Jak widać obecnie istnieje wiele ideologii negatywnych. Przeszkadza to w tworzeniu jednej ogromnej rodziny. Ludzie różnych pochodzeń nie umieją wspólnie żyć. Prowadzi to do walk i konfliktów.
