Będąc na wyspie wszędzie towarzyszy nam język angielski: w sklepach, na afiszach, drogowskazach, w restauracjach… Co zatem z językiem maltańskim ? Jest to przecież drugi język urzędowy tego kraju i zarazem pierwszy język mieszkańców wyspy. Kto w takim razie posługuje się tym językiem ? Czy jest on nadal używany ? Postaram się przybliżyć trochę pochodzenie języka maltańskiego, jego charakterystykę oraz opowiedzieć o tym, czego dowiedziałam się na temat tego języka, od rodowitych mieszkańców tej malutkiej wyspy.

Podczas mojej dwutygodniowej wizyty na Malcie, po raz pierwszy dostrzegłam napisy w języku maltańskim przeglądając mapę wyspy, którą znalazłam w hostelowym holu. Mapka wyróżniała najważniejsze i najpiękniejsze miejsca na wyspie, które każdy szanujący się podróżnik powinien oczywiście zobaczyć! Pochylając się nad  mapą przyjrzałam się nazwom miejscowości, do których powinnam się udać – wszystkie były w języku maltańskim. Korzystając z hostelowego wi-fi, od razu zajrzałam do internetu, by dowiedzieć się czegoś więcej o tym dziwnie wyglądającym języku.

Język maltański to język najbliżej spokrewniony z dialektami języka arabskiego, głównie z odłamami tunezyjskimi. ( Część naukowców uważa jednak, że język ten jest pochodzenia fenickiego ). Jest językiem semickim, wywodzi się ze staroarabskiego – jednak duży wpływ na niego miały języki romańskie, w tym głównie włoski. Jego początek szacuje się na koniec X wieku i początek XI wieku, kiedy to przybyło na wyspę wielu migrantów z sąsiedniej Sycylii czy Kalabrii. Pierwszy raz w dokumencie wspomniano o języku maltańskim w 1436 roku natomiast najstarszym zapisanym tekstem po maltańsku był  Il Cantilena z XV wieku. Od 1934 roku stał się urzędowym językiem na wyspie. Warto również zaznaczyć, że na wyspie wielkości naszego Krakowa jest aż sześć dialektów języka maltańskiego, które w znaczny sposób różnią się od siebie. Ciekawostką jest także to, iż na początku język maltański był językiem mówionym, póżniej zapisywano go alfabetem arabskim, a na końcu alfabetem łacińskim i w tej formie jest do dziś. Wiemy także, że maltański jest używany przez ok. 350 tys. mieszkańców Malty.

Fakty językoznawcze rzeczywiście bardzo mnie zaciekawiły, jednakże wciąż chciałam poznać odpowiedź na pytanie –  czy ludzie w rzeczywistości używają w domach tego języka oraz jakiego języka uczą się dzieci w szkole. Postanowiłam więc porozmawiać z rodowitym mieszkańcem wyspy, a że w moim hostelu mieszkali sami obcokrajowcy musiałam spróbować gdzie indziej. Okazja nadarzyła się przypadkowo podczas wieczornego spaceru po plaży. Gdy robiłam zdjęcia zachodowi słońca pewien pan zapytał mnie jakiego aparatu używam, ponieważ sam także kocha robić zdjęcia. Od słowa do słowa okazało się, że mój przemiły rozmówca jest mieszkańcem Malty. Zapytałam go oczywiście o interesujące mnie kwestie językowe. Jason, ( bo tak było mu na imię) od razu wszystko mi wyjaśnił. Opowiadał, że w domu rozmawia z bliskimi po maltańsku, dzieci najpierw uczą się języka maltańskiego, a dopiero później, w szkole, angielskiego. Mówił także, że mimo iż w kraju jest wielu obcokrajowców i angielski przenika do każdej dziedziny życia, to mieszkańcy starają się zachować swój tradycyjny język. Przy okazji Jason podpowiedział mi także, co z mojej hostelowej mapki warto naprawdę zwiedzić oraz dodał własne propozycje :)

Myślę, sięgając do prac językoznawców, można by dowiedzieć się o języku maltańskim bardzo dużo. Wierzę, że moje spostrzeżenia zachęcą wszystkich, którzy odwiedzają tą cudowną wyspę i szlifują swój angielski, aby pamiętali o pierwotnym języku mieszkańców wyspy, który wedle moich doświadczeń, jest dla nich bardzo ważny.

Dominika Hęćka