Scrabble… to brzmi, dla większości, wciąż zbyt tajemniczo, abyśmy nie zaczęli od pytania o korzenie tej gry. Czym jest scrabble?

SŁAWOMIR WOLSKI: – To najpopularniejsza słowna gra świata. Gracze układają na planszy słowa  z wylosowanych liter. Literom przyporządkowane są wartości punktowe.  Przy układaniu słów ważna jest strategia, taktyka, szczypta psychologii i matematyki, a także łut szczęścia –  nieodzowny element tej gry. To wszystko sprawia, że gra w scrabble jest pasjonująca, zwłaszcza wtedy, gdy przebrniemy trudne dla niektórych początki. Jeśli nie zniechęcisz się początkowymi niepowodzeniami i wytrwasz,  to na sto procent staniesz się pasjonatem tej gry. Emocje towarzyszące przy wyciąganiu płytek z worka są bezcenne :)

Podobno grę wymyślił bezrobotny architekt, który początkowo miał kłopoty z zainteresowaniem wytwórni gier planszowych, ale kiedy umierał w 1993 roku, miał na koncie już ponad sto milionów sprzedanych egzemplarzy. Jak z popularnością tej gry jest obecnie – na świecie, w Polsce, we Wrocławiu?

– Fakt, że sprzedano ponad sto milionów egzemplarzy tej gry – niewątpliwie świadczy o tym, że jest ona bardzo popularna na świecie, a miłośnikami tej gry są m. in. Madonna, Barack Obama i George Bush. Do tej pory powstało 30 wersji językowych scrabble, a w czterech wersjach językowych odbywają się mistrzostwa świata (angielskiej, francuskiej, hiszpańskiej i katalońskiej). W Polsce zainteresowanie grą w scrabble stale rośnie, niemal co tydzień odbywają się ogólnopolskie turnieje, w których liczba uczestników waha się od kilkudziesięciu do ponad stu. Corocznie odbywają się indywidualne i klubowe mistrzostwa Polski. Bardzo ważne jest propagowanie tej gry wśród młodzieży. Od kilku lat istnieje ogólnopolski program „Scrabble w szkole”, który skupia koła scrabblowe z całej Polski; co roku kół tych przybywa, co jest bardzo optymistyczne. Wrocław stanowi jeden z najsilniejszych scrabblowych ośrodków w kraju. Istniejący tu Wrocławski Klub Scrabble „Siódemka” w 2012 roku zdobył klubowe mistrzostwo Polski. Indywidualnymi mistrzami Polski byli zawodnicy tego klubu, Bartek Morawski i Darek Kosz. Niezwykle ważne jest to, że środowisko scrabblowe Wrocławia ze wszystkich sił dąży do popularyzacji tej gry wśród dzieci i młodzieży. Corocznie we Wrocławiu organizowany jest ogólnopolski turniej scrabble. W SP 17 we Wrocławiu od dwóch lat organizowana jest impreza pod nazwą „Scrabblówka – majówka” Jest to impreza dla wrocławskich szkół podstawowych łącząca  warsztaty scrabblowe, konkursy i turnieje. Niezwykłą atrakcją tych imprez jest obecność czołowych scrabblistów (mistrzów Polski), którzy w przystępny sposób udzielają rad i wskazówek.  Także od dwóch lat odbywa się turniej scrabblowy w LO nr XI. Od niedawna   trzech wrocławskich scrabblistów prowadzi znakomity scrabblowy blog. Gorąco zachęcam do odwiedzenia, bo naprawdę warto: www.trzeciblank.wordpress.com  Tutaj każdy znajdzie coś dla siebie. Mam nadzieję, że obecny rok szkolny będzie prawdziwym przełomem w zainteresowaniu scrabblami coraz większej liczby  dzieci i młodzieży z Wrocławia. W ramach odbywającego się w naszym mieście „Roku słowa” scrabble mają stanowić jeden z głównych atutów. Jest to niepowtarzalna szansa rozwoju tej fascynującej gry.

Proszę podać podstawowe zasady tej gry…

– Gra przeznaczona jest dla 2, 3 lub 4 graczy. Zasady są dość proste: z wylosowanych siedmiu płytek z literami układamy kolejno słowa na planszy o wymiarach 15 x 15 pół.  Słowa układane są w sposób przypominający krzyżówkę. Układane słowa są punktowane (każda litera ma swoją wartość punktową), a wygrywa gracz, który łącznie we wszystkich ruchach uzyska największą liczbę punktów. Niektóre z pół umieszczonych na planszy są specjalnie premiowane (wartość punktowa danej litery lub słowa ulega wtedy pomnożeniu przez 2 lub 3). Jeśli gracz w jednym ruchu wyłoży siedem liter, otrzymuje premię w wysokości 50 pkt. Jakie słowa można układać? Dozwolone jest korzystanie ze wszystkich słów znajdujących się w słownikach języka polskiego oraz ich poprawnych form gramatycznych, z wyjątkiem tych, które zaczynają się od wielkiej litery. W scrabble można grać towarzysko lub turniejowo. Pojedynki turniejowe rozgrywane są  tylko z udziałem dwóch graczy (z użyciem zegara). To tyle w telegraficznym skrócie J  Szczegółowe zasady gry można znaleźć np. na oficjalnej stronie Polskiej Federacji Scrabble: www.pfs.org.pl/regulygry

Jaka strategia, jaka taktyka gry gwarantuje sukcesy?

– Najprościej powiedzieć, że skuteczna, ale  łatwo powiedzieć, trudniej wykonać J Na pewno bardzo ważna jest umiejętność anagramowania – czyli tworzenia słów z wylosowanych liter. Jednym przychodzi to łatwiej, innym trudniej – ale warto ćwiczyć tę umiejętność, wszak trening czyni mistrza, Porcja takich ćwiczeń to tak jak seria pompek czy brzuszków z tą różnicą, że serwujemy ją naszemu umysłowi, zwiększając kreatywność i pomysłowość. Podczas gry niezwykle ważna jest spostrzegawczość pozwalająca na korzystne usytuowanie układanych słów na premiowanych polach. Grając w scrabble, szybko zrozumiemy, że nie najważniejsza jest długość układanego słowa, a jego wartość punktowa. Czasami za słowo dwu- lub trzyliterowe uzyskamy o wiele więcej punktów niż za słowo pięcio- czy sześcioliterowe. Czasami taktycznie lepiej jest zagrać ruch nie pod kątem zdobycia maksymalnej liczby punktów ale taki, który pozwoli nam pozbyć się niewygodnych liter. Wtedy istnieje szansa, że stracone punkty nadrobimy z nawiązką w dalszej grze. Kolejnym ważnym elementem taktyczno-strategicznym jest umiejętność przewidywania możliwych ruchów przeciwnika.  Jeśli ułożymy swój ruch tak, że jednocześnie ograniczamy możliwość wykonania dobrego ruchu przez przeciwnika, nasze szanse na zwycięstwo się zwiększają. Te wszystkie kruczki taktyczno-strategiczne możemy doskonalić tylko podczas gry. Jeśli częściej grasz, jesteś coraz lepszy. To, co na początku wydaje się trudne i niezrozumiałe, po kilku grach będzie piękne i fascynujące. Początkujący gracz nie ma co wdawać się w zawiłości taktyczno-strategiczne, wszystko przyjdzie z czasem. Ważne natomiast jest opanowanie jak największej liczby słów dwu- i trzyliterowych – to naprawdę bardzo pomaga w czasie gry, a czasami jest wręcz kluczowe. Zwłaszcza że niektóre z tych słów mogą się wydawać naprawdę dziwne dla początkujących graczy. Jakie to słowa? A choćby: HM, TS, II, UHM, PST, UHU czy ĘSI J

Jakbyście porównali tę grę z innymi, jakie są  jej zalety?

– Porównanie z innymi grami może być trudne, ale postaram się porównać w pewnym aspekcie scrabble z szachami. Jeśli mistrz szachowy gra z zawodnikiem średnim czy słabszym, to można powiedzieć, że na pewno wygra. W scrabblach jest inaczej. Często bywa tak, że zawodnik słabszy wygrywa z mistrzem. Dlaczego? Oprócz umiejętności gry, taktyki i strategii dochodzi jeszcze jeden element, moim zdaniem najpiękniejszy i najbardziej fascynujący. Jest to szczęście w losowaniu liter. Wyobraźmy sobie, że losujemy litery POLANIE, a przeciwnik dużo lepszy od nas losuje RĆZZDHJ. Widać jak na dłoni, że element szczęścia jest bardzo ważny. Często zdarza się, że turniej scrabblowy wygrywa nie faworyt, a zawodnik z drugiego planu. Siadając do gry nawet z dużo lepszym przeciwnikiem, zawsze masz nadzieję, że wygrasz bo możesz  lepiej losować. Zalety tej gry? Proszę bardzo. Czym więcej grasz, twoja pamięć staje się bardziej pojemna. Będziesz w stanie zapamiętać większe partie materiału na sprawdziany oraz szybciej zapamiętasz słówka w nauce języków obcych. Dzięki scrabble znacznie polepszy się twoja koncentracja. Poznasz wiele nowych, ciekawych słów, dzięki czemu podczas rozmowy czy pisaniu wypracowań, będziesz mieć większy zasób słownictwa. Gra w scrabble znacznie ułatwi naukę języka polskiego – poznasz i utrwalisz zasady pisowni, poprawisz ortografię, nauczysz się prawidłowej odmiany przez przypadki trudnych słów. Podczas gry doskonali się także umiejętności matematyczne, szczególnie utrwalasz sprawność rachunkową i z biegiem czasu biegle liczysz w pamięci. Niezwykle ważne jest ciągłe rozwijanie umiejętności logicznego myślenia. Nie bez znaczenia jest to, że nieustannie ćwiczysz spostrzegawczość i pamięć wzrokową. Podczas gry wyrabia się umiejętność kulturalnego zachowania i przestrzegania zasad. Na początku zawsze należy się przywitać, na zakończenie wypada pogratulować przeciwnikowi. W trakcie gry należy zachowywać się fair play. I jeszcze jedno – w scrabble grają naprawdę fantastyczni ludzie, zawsze będą dla ciebie serdeczni i mili, a spędzenie czasu w takim towarzystwie to prawdziwa przyjemność, niezależnie od tego czy się wygra czy przegra J

Kto i kiedy może się zgłosić do tegorocznych rozgrywek w ramach MOK?

– Tegoroczne zajęcia będą odbywały się w kilku płaszczyznach. Planowane są warsztaty dla uczniów wrocławskich szkół biorących udział w projekcie „Młodzi Obywatele Kultury”. W miarę zainteresowania możliwe będą warsztaty dla nauczycieli. Na wiosnę planowany jest turniej scrabblowy połączony z innymi atrakcjami. Wszystkie informacje będą sukcesywnie napływać do wrocławskich szkół z odpowiednim wyprzedzeniem.  Jeśli ktoś chciałby już sprawdzić swe scrabblowe umiejętności lub zobaczyć, jak grają scrabbliści, to zapraszam na spotkania klubu „Siódemka”. Odbywają się one dwa razy w tygodniu w restauracji „Itineris” (ul. Wita Stwosza 37-38). O szczegółach dowiecie się na stronie www.scrabble.wroclaw.pl w zakładce „Jestem tu pierwszy raz”. Każdy, kto odwiedzi progi klubu, będzie bardzo mile widziany.

Redakcja „MOK” (miesięcznika „Młodych Obywateli Kultury”)