Z punktu widzenia prawa, przemoc domowa to przestępstwo ścigane z urzędu, co oznacza, że ofiara nie musi zgłaszać swojego problemu, a policja zobowiązana jest do ścigania, jeżeli tylko zachodzi uzasadnione podejrzenie, że doszło do zastosowania przemocy.

Przemoc psychiczna w rodzinie to problem natury prawnej, moralnej, psychologicznej i społecznej. Najczęściej przewagę sił wykorzystuje mężczyzna – ojciec i mąż, który bije żonę i dzieci. Statystyki pokazują jednak, że coraz częściej przemocy dopuszczają się też kobiety, które dręczą własnych partnerów i dają upust nerwom, wyżywając się na dzieciach. Przemoc domowa narusza prawa i dobra osobiste, powoduje ból i cierpienie, a siły między ofiarą i tyranem są nierównomierne.

Można wyróżnić 4 formy przemocy:
-przemoc fizyczna- zadawanie bólu i ran, bicie, szarpanie, popychanie,
-przemoc psychiczna- krytyka, groźby, nieuzasadnione oskarżenia, poniżanie, upokarzanie, wyzwiska, wzbudzanie lęku, podsłuchiwanie, kontrolowanie, wmawianie winy, zakazy wychodzenia z domu, nękanie, dręczenie,
-przemoc seksualna- gwałt, zmuszanie do współżycia i innych zachowań seksualnych, zmuszanie do odbywania stosunków seksualnych z innymi osobami, upokarzanie z powodu orientacji lub zachowań seksualnych ofiary, zachęcanie do pornografii, zmuszanie do masturbowania się
-przemoc ekonomiczna- uzależnienie ekonomiczne ofiary względem sprawcy, zabieranie wynagrodzenia, zakaz pracy zarobkowej, ścisła kontrola wydatków, zmuszanie do zobowiązań finansowych.

Sprawca przemocy w rodzinie często stara się doprowadzić do izolacji ofiary. Stara się kontrolować i ograniczać jej kontakty z innymi ludźmi. Zachowuje się obraźliwie wobec jej znajomych, robi awantury w ich obecności, to sprawia, że kobieta wstydzi się ich zapraszać do własnego domu. Tyran zakazuje opowiadać żonie o tym, co dzieje się u nich w domu, a za złamanie zakazu karze ją surowo. Narastająca izolacja ofiary sprawia, że kobieta czuje się bezsilna, zastraszona, a oprawca – bezkarny i umocniony w siłę.

Przemoc domowa to także wielokrotna krytyka, wyzywanie i wyolbrzymianie wad i błędów ofiary. Doświadczając takiego poniżenia, kobieta zaczyna myśleć, że być może czymś sobie zasłużyła na takie traktowanie. Sprawca może domagać się posłuszeństwa we wszystkich dziedzinach życia rodzinnego, np. w wydawaniu pieniędzy, wychowywaniu dzieci, ubieraniu itp. Wymagania te są często bardzo irracjonalne i zmienne. Początkowo kobieta może dyskutować, ale z czasem, by zapewnić sobie spokój i ze strachu, zaczyna się podporządkowywać bez sprzeciwu.

Proces maltretowania kobiety i jej dzieci rozwija się zazwyczaj w specyficzny sposób, w którym daje się wyodrębnić 3 zasadnicze fazy:
-napięcie i agresja sprawcy- najmniejszy drobiazg wywołuje irytację tyrana. Agresor może zacząć pić alkohol, prowokować kłótnie, stawać się coraz bardziej niebezpieczny. Kobieta stara się opanować sytuację i oddalić zagrożenie. Pojawiają się u niej dolegliwości takie jak: bóle żołądka i głowy, bezsenność, utrata apetytu. Wpada w apatię lub ogarnia ją silny niepokój. Czasem sama ofiara prowokuje kłótnie, bo nie może wytrzymać niepewności oczekiwania,
-gwałtowna przemoc – mało istotny powód wywołuje atak agresji i rozładowania złości. Kobieta jest raniona fizycznie i psychicznie, znajduje się w stanie szoku. Stara się uspokoić tyrana i ochronić siebie oraz dzieci. Odczuwa przerażenie, złość, bezradność, wstyd,
-faza miesiąca miodowego – po wyładowaniu złości sprawca zdaje sobie sprawę z tego, co zrobił. Z obawy przed odejściem żony stara się przepraszać, usprawiedliwiać, tłumaczyć. Może przeżywać poczucie winy, okazywać skruchę, obiecywać, że to się więcej nie powtórzy. Kobieta z reguły wierzy mężczyźnie i ma nadzieję, że rzeczywiście przemoc była tylko jednorazowym incydentem. Niestety, błędne koło rusza od początku, a oprawca za każdym razem jest coraz bardziej brutalny.

Wymienia się kilka uniwersalnych strategii radzenia sobie z przemocą domową:
-próba rozmowy ze sprawcami
-unikanie
-uzyskiwanie od sprawcy przemocy obietnic poprawy
-straszenie sprawców
-ukrywanie się przed sprawcą
-pasywna obrona
-walka obronna
-strategie poniżające

Istnieje wiele instytucji, które specjalizują się w ochronie ofiar przemocy. Jeżeli znajdujesz się w takiej sytuacji lub jesteś świadkiem okrucieństwa w domu, nie wstydź się prosić o pomoc. Niżej znajduje się kilka numerów telefonów, pod którymi możesz otrzymać wsparcie psychologiczne, wskazówki prawne albo zgłosić przestępstwo znęcania się nad rodziną.

Centrum Praw Kobiet: (22) 621-35-37
Niebieska Linia: (22) 668-70-00, 801-120-002
Pomoc ofiarom przemocy: (22) 666-00-60
Policyjny telefon zaufania: 800-120-226.