W dniu 20 marca miało miejsce w Polsce niezwykłe zjawisko astronomiczne – częściowe zaćmienie Słońca, polegające na przesłonięciu tarczy słonecznej przez Księżyc. Efektem tego jest cień padający na fragment powierzchni Ziemi, widoczny w różnych miejscach globu w różnym czasie. W naszej szerokości geograficznej Słońce zostało zasłonięte w 80% i trwało około 2 godzin. Początek zaćmienia miał miejsce o godzinie 9.41, maksymalne zaćmienie o godzinie 10.50 a zakończenie zaćmienia o godzinie 12.02. Duża rozpiętość czasowa spowodowała, że wszyscy chętni mogli je obserwować w różnych fazach. Obserwacji dokonywaliśmy dzięki sporządzonym przez nas ramek – „bezpiecznych okienek” – zrobionych przez klasy: 2tsc i 4tis. Do obserwacji zaprosiliśmy również osoby przypadkowe: panią listonoszkę i dzieci z przedszkola idące witać wiosnę.
Ludzie od najdawniejszych czasów interesowali się tym zjawiskiem i dlatego doniesienia na temat jego występowania są bardzo bogate. Często obawiali się go i brali je za zapowiedź przyszłych kataklizmów ale starali się również je zrozumieć i przewidywać. O zaćmieniach wspomina Biblia, wielu starożytnych historyków greckich, egipskich i babilońskich. Dzięki temu, że obecnie potrafimy z dużą dokładnością określać czas występowania zaćmień, zarówno przyszłych, jak i dawno minionych, możemy weryfikować daty wielu wydarzeń historycznych, przy okazji których kronikarze powołują się także i na te zjawiska astronomiczne.
Na następne zaćmienie Słońca widoczne z terenu Polski przyjdzie nam trochę poczekać. Będzie ono miało miejsce w dniu 21 czerwca 2020 r i będzie widoczne tylko z terenu Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Kolejne będzie miało miejsce rok później, 10 czerwca 2021 r i będzie widoczne z terenu całej Polski. Oba te zaćmienia będą zaćmieniami obrączkowymi i będą bardzo płytkie. Dopiero zaćmienie z dnia 25 października 2022 r będzie głębokim zaćmieniem częściowym widocznym z terytorium całej Polski. Na zaćmienie całkowite dla naszej szerokości geograficznej, w którym tarcza słoneczna zostanie zakryta w 100% przyjdzie nam czekać do 7 października 2135 r. Nie oznacza to jednak że w ogóle nie będzie możliwe zobaczenie całkowitego zaćmienia Słońca wcześniej. Wystarczy np. wygrać w totolotka i pojechać do Indonezji za niecały rok, w dniu 9 marca 2016 r. lub 21 sierpnia 2017 r. do Stanów Zjednoczonych.
Wcześniej bo już 4 kwietnia 2015 r. z terenu Polski będziemy mogli obserwować zaćmienie Księżyca. Miejmy nadzieję że i tym razem pogoda nam dopisze.
Anna Szuster
