swieta_bozega_narodzenia_zileniec.jpg

Święta Bożego Narodzenia to czas przede wszystkim świętowania narodzin Pana Jezusa oraz kultywowania tradycji m.in dzielenia się opłatkiem, bez którego nie wyobrażamy sobie wspólnej, rodzinnej wieczerzy. Kultywujemy tradycję, która jest w wielu krajach odmienna oraz charakterystyczna dla narodów ją kultywujących. Warto przyjrzeć się Naszym, rodzimym tradycjom świątecznym.

Wigilia Bożego Narodzenia
W Naszym kraju, Święta Bożego Narodzenia rozpoczynamy Wigilią Bożego Narodzenia, która w Polsce, jak i w innych narodach wyznających wiarę Rzymskokatolicką odbywa się 24 Grudnia. W wierze Prawosławnej oraz Grekokatolicyzmie 6 stycznia w związku z posługiwaniem się kalendarzem juliańskim. Zgodnie z tradycją w Polsce wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z „pierwszą gwiazdką na niebie”. Jest to nawiązanie do Gwiazdy Betlejemskiej, która zwiastowała narodziny Pana Jezusa. Według Biblii na wschodniej stronie nieba ujrzeli ją Trzej Królowie. Wieczerzę, jak każe obyczaj postną, rozpoczyna się modlitwą i czytaniem fragmentu Ewangelii Mateusza lub Ewangelii Łukasza w części dotyczącej narodzin Jezusa. Następnie uczestnicy wieczerzy przełamują się opłatkiem, jednocześnie składając sobie życzenia. Na stole przykrytym białym obrusem z wiązką sianka pod spodem ustawia się o jedno nakrycie więcej. Dodatkowe miejsce przy stole wigilijnym przeznaczone jest dla niezapowiedzianego gościa. Zwyczaj ten upowszechnił się w XIX wieku. Ważnym zwyczajem towarzyszącym wigilii Bożego Narodzenia jest śpiewanie kolęd oraz bardzo ubóstwiane szczególnie przez młodsze pokolenie umieszczanie prezentów pod choinką, które wedle tradycji przynosić ma gwiazdor, św. Mikołaj, dzieciątko, aniołek lub gwiazdka. Dla wszystkich charakterystyczną postacią przynoszącą prezenty jest Święty Mikołaj, który jest poprzez m.in marketing wyklarowany na najbardziej charakterystyczną postać utożsamianą ze Świętami Bożego Narodzenia.
Potrawy spożywane podczas Wigilii
W zależności od regionu i tradycji rodzinnych zestaw wigilijnych potraw jest przeróżny, ale zwyczajowo na wigilijnym stole powinny znaleźć się wszystkie płody ziemi, a potraw powinno być dwanaście. Każdej wedle nakazu tradycji należy spróbować, co ma zapewnić szczęście przez cały rok. Do najbardziej typowych należą: barszcz z uszkami (wymiennie w niektórych regionach Polski z białym żurem, zupą grzybową, zupą owocową lub zupą rybną), ryby, z najbardziej tradycyjnym karpiem smażonym i w galarecie, kapusta z grochem, kapusta z grzybami, pierogi z kapustą, kasza z suszonymi grzybami, fasola z suszonymi śliwami, paszteciki z grzybami, kotleciki z ryżu z sosem grzybowym, kluski z makiem, cukrem i miodem, makiełki, chałka z kompotem z suszonych owoców, zupa migdałowa czy z tradycji wschodniej kulebiak, gołąbki i kutia. Zgodnie z polskim zwyczajem potrawy wigilijne powinny być postne.
Tradycja dzielenia się opłatkiem
Najważniejszym momentem wieczerzy wigilijnej jest wspólne dzielenie się opłatkiem i składanie sobie życzeń. Ten zwyczaj symbolizuje odniesienie do Ostatniej Wieczerzy i dzielenie się Jezusa chlebem ze swoimi dwunastoma uczniami. W tradycji kościelnej opłatek jest pozostałością po starochrześcijańskich eulogiach, czyli specjalnych chlebach które składano na ołtarzu. Symbolizowały miłość i jedność chrześcijan. Później cechy te przejął opłatek wigilijny. W Polsce opłatek zawitał na początku XX w.
Pasterka
Wigilię Świąt Bożego Narodzenia kończy pasterka, inaczej uroczysta Msza Święta odprawiana w kościołach o północy. Upamiętnia przybycie do Betlejem pasterzy, którzy jako pierwsi oddali hołd narodzonemu Jezusowi. Zwyczaj ten przybył na tereny Polski wraz z przyjściem Chrześcijaństwa.

Następny dzień po Wigilii jest nazywany Bożym Narodzeniem, a 26 grudnia to w Polsce drugi dzień świąt obchodzony na pamiątkę św. Szczepana, pierwszego męczennika za wiarę chrześcijańską. Są to zwykle dni przeznaczone na odpoczynek, rodzinne spotkania oraz kolędowanie.