Ich pierwsze spotkanie odbyło się w 1770r. a spotkania zwane w polskiej historii jako obiady czwartkowe przybrały ważną rolę w dziejach naszej ojczyzny. Zatem dlaczego one były takie ważne, kto w nich brał udział i dlaczego w naszych czasach podręczniki od historii tak chętnie wspominają nam o tych spotkaniach?
Król Stanisław Artysta
Obiady czwartkowe zwane również mądrymi obiadami lub czwartkami to popołudniowe biesiady literacko-naukowe. Pierwsze spotkania odbyły się w 1770 i były kontynuacją zebrań o podobnym charakterze, organizowanych przez Adama Kazimierza Czartoryskiego w Pałacu Błękitnym w początkowym okresie panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Obiady odbywały się regularnie w każdy czwartek. Przeważnie odbywały się na Zamku Królewskim a latem w Łazienkach Królewskich. Celem spotkań były m.in rozmowy na tematy związane ze sztuką oraz nauką.
“A uczone obiady? znasz to może imię?Gdzie połowa nie gada a połowa drzymie,W których król wszystkie musi zastąpić ekspensa,Dowcipu, wiadomości, i wina, i mięsa.”
Na obiadach czwartkowych spotykali się artyści, czyli malarze, rzeźbiarze, poeci oraz inne ważne postacie związane z kulturą, sztuką, wojskiem oraz inne ważne postacie w ówczesnych dziejach Rzeczypospolitej. Obiady pełniły funkcję kulturalnej instytucji, której działalność wpłynęła na rozwój literatury w tym okresie. Od 1771 nieoficjalnym organem prasowym obiadów czwartkowych był tygodnik „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”. Publikowano w nich część utworów literackich czytanych podczas obiadów. Utwory niepublikowane oprawiano w osobne zbiory. Nazywano je tzw. litteraria Stanisława Poniatowskiego. Ponieważ nasz król był bardzo przywiązany do sztuki oraz literatury organizował regularnie spotkania czwartkowe do 1777r. Oprawę kulinarną spotkań zapewniał pierwszy kuchmistrz w Europie Paul Tremo. Z tradycji czwartków Stanisława Augusta wyrosły w początkach wieku XIX, czwartkowe obiady literackie Wincentego Krasińskiego.
Kto uczestniczył w obiadach?
W obiadach czwartkowych skład gości nie był stały, ponadto zmieniał się w różnych okresach. W pojedynczym przyjęciu brało udział około 10-12 biesiadników. Najczęstszymi gościami byli m.in Hugo Kołłątaj, Stanisław Konarski, Ignacy Krasicki, Sebastian Lachowski i Ignacy Nagurczewski. Sporadycznymi gościami obiadów czwartkowych byli m.in Marcello Bacciarelli, Józef Bielawski oraz Wojciech Bogusławski.
