jak wspomniałem pod koniec poprzedniego artykułu: nawiązania do cyfry siedem w nowoczesnych kulturach zostawiłem sobie na później.
Czyli na teraz.
A zaczniemy od kultury hebrajskiej.
Hebrajczycy (Stary Testament):
W Starym Testamencie siedem jest liczbą świętą. Oznacza ona jakiś pełny, doprowadzony do końca, sobie tylko właściwy etap (epokę). Po jego zakończeniu następuje nowy etap (epoka), która jest konsekwentnym następstwem poprzedniego. Liczba siedem zawiera też w sobie pewną tęsknotę za nadejściem siódmej epoki, w którym osiągnie upragniony odpoczynek po ciężkich trudach obecnego wieku (szabat), życie w obfitości, szczęściu i dostatku. Siódemka oznacza również jakieś konkretne, uwieńczone sukcesem działanie, którego efekt jest zazwyczaj nieodwracalny. Siódemka oznacza przewidzianą przez Boga i uporządkowaną przezeń całość. Czasem, dla zintensyfikowania symbolicznej wymowy siódemki, stosowano wielokrotność siódemki „siedemdziesiąt” lub „siedemdziesiąt siedem” (Rdz 4, 24: ,,Jeżeli Kain miał być pomszczony siedmiokrotnie, to Lamek siedemdziesiąt siedem razy!“[nie wiem kim był Lamek, zresztą to nie jest ten temat]). Zabawny jest pewien fakt dotyczący języka hebrajskiego: otóż symbolika siódemki (Zayin po hebrajsku) do pewnego stopnia wynikała z etymologicznych powiązań liczby siedem z pojęciami: pełnia i przysięga. Siedem i pełnia pochodzą z tego samego źródłosłowu, czasem zresztą – ze względu na brak osamogłoskowania w oryginalnym tekście ST – trudno rozstrzygnąć czy chodzi o siedem, czy też o pełnię. Od siedmiu pochodzi przysięga, a przysięgać w języku hebrajskim brzmi: „siódemkować”. W innych językach semickich przysięga pochodzi od innych pojęć. „Tydzień” to po prostu siódemka, czyli siedmioodcinkowy przedział czasu, bo okres siedmiu lat również jest określany tym samym terminem. Czasem trudno rozstrzygnąć czy chodzi o siedem dni, czy siedem lat. Pozwalało to na osobliwe gry językowe. „hag szabuot” mogło znaczyć Święto Siódemek, Święto Tygodni, Święto Przysiąg. Imię Batszeba mogło znaczyć „córka siódemki”, „córka pełni”, „córka przysięgi” Nowy Testament: Siódemka wycisnęła silne piętno na ostatniej księdze Nowego Testamentu, tj. na Apokalipsie św. Jana. Jest ona nie tylko najczęściej stosowanym w niej symbolem, ale również najważniejszym symbolem, któremu podporządkowano cały szereg innych symboli. Wiele symboli występuje w liczbie siedmiu. Siedem świeczników, siedmiu aniołów, siedem gwiazd, siedem kościołów Azji Prokonsularnej, księga zapieczętowana siedmioma pieczęciami, siedem oczu i siedem rogów Baranka, siedem głów Smoka, siedem głów Bestii, siedmiu królów, siedem pagórków. Niektóre symbole zostały nawet uszeregowane w siódemkowe serie i decydują o strukturze Apokalipsy – listy, pieczęcie, trąby i czasze. Również tekst całej księgi można podzielić na siedem części. Siedem ma wiele zastosowań w Apokalipsie.
Siódemka bywa też w Apokalipsie ukryta, nieuchwytna przy bezpośrednim wglądzie. W Ap 5, 12 wyliczonych zostało siedem atrybutów Baranka (moc, bogactwo, mądrość, siła, cześć, chwała i błogosławieństwo), w Ap 7, 12 – siedem atrybutów Boga (błogosławieństwo, chwała, mądrość, dziękczynienie, cześć, moc i siła), a w Ap 6, 7 – siedem klas społecznych (królowie ziemi, możnowładcy, wodzowie, bogacze, mocarze, niewolnicy i wolni).
Od siebie dodam coś, co nie jest zwykłą kopią z Wikipedii: siedmioramienny żydowski świecznik nazywa się menora, jest uznawany za symbol judaizmu (potwierdzeniem jest fakt, iż menora znajduje się w herbie Izraela). Żydzi mają też dziewięcioramienną odmianę świecznika o nazwie Chanukija. Oba przedmioty pełnią w ich kulturze i religii ważną rolę.
Muzułmanie:
Na Bliskim Wschodzie, w Islamie, liczba siedem miała szczególne znaczenie, głównie w mistycyzmie Sufich (zbiorcze określenia dla różnorakich nurtów mistycznych w islamie). Pielgrzymi muszą siedem razy obejść Kaabę(najważniejsza świątynia i sanktuarium) w Mekce, siedmiokrotnie wykrzykując Allah akbar (Allah jest wielki) oraz trzykrotnie obrzucić szatana siedmioma kamieniami. W religii islamskiej jest również mowa o siedmiu rajach, piekłach, grzechach głównych oraz o siedmiu aspektach Koranu.
Hindusi:
Siódemka stosowana była jako symbol również w Indiach. W południowo-wschodniej części tego kraju znajduje się miasto Mahabalipuram, które było znane z siedmiu pagód (tj. świątyń o kilku kondygnacjach)[18]. Według 13. hymnu Rigwedy Suria (słońce) podróżuje złotym powozem ciągniętym przez siedem koni. Hymn ten zna też siedmiu wieszczy. Indra, bóg grzmotu, zabija smoka Writrę i wypuszcza zeń siedem rzek (Hymn 12, 312). Do szczęk Waruny wpływa siedem rzek, które dzięki niemu nigdy nie wysychają. Według Mahabharaty Brahma miał siedmiu synów. Bhagawadgita mówi o siedmiu pradawnych wielkich mędrcach (X, 6). Siedmiu mędrców z rodu półboga Angirasa, przyszło na świat w postaci niedźwiedzi, a potem wstąpili do nieba i stali się siedmioma gwiazdami Wielkiej Niedźwiedzicy. Według mitu Santalów, mówiącego o stworzeniu świata z prawód, stworzonych zostało dwoje ludzi, którzy mieli siedmiu synów i siedem córek, a z tych wywodzi się siedem klanów Santalów. Marutów było czterdziestu dziewięciu[19]. Najgroźniejszy z asurów, Taraka, otrzymał od Brahmy obietnicę, że tylko siedmioletnie dziecko może go zabić. Dokonał tego syn Śiwy, sześciogłowy Skanda, w siódmym dniu swego życia[20]. W Indiach osoby zawierające ślub chwytały się za ręce i razem robiły siedem kroków. Taki ślub nazywany był saptapada (siedmio-krokowy)[21]. Pewien hinduski mit o sześciu, bądź siedmiu siostrach Krittikach, mówi iż wykarmiły one Skandę, syna Śiwy, po czym stały się sześcioma gwiazdami na niebie, a ich władcą i małżonkiem został Agni (ogień). Agni przedstawiany bywa z siedmioma językami ognia[22].
Jednak w Indiach większą rolę uzyskała dziewiątka, traktowana jako liczba feralna i przeciwieństwo siódemki.
ludy Afryki:
W mitach ludów Bobo występuje siedmiogłowy wąż. U Dogonów i Bambara mężczyznę symbolizuje liczba trzy, kobietę – cztery(zabawne, ponieważ czwórka jest u nas uznawana za cyfrę demona), natomiast suma tych liczb – siedem – jest symbolem związku mężczyzny i kobiety, i dlatego jest liczbą doskonałą.
Aztekowie:
U ludów azteckich liczba siedem była symbolem siedmiu gwiazd Wielkiej Niedźwiedzicy. Siedem było również pieczar położonych w Chicomoztoc (tłumaczenie: Miejsce Siedmiu Pieczar), z których wyruszyło siedem szczepów (w tym Aztekowie) na poszukiwanie swojego miejsca osiedlenia. Liczba siedem była również symbolem obfitości. Kojarzy ktoś Eldorado? W okresie konkwisty, w XVI wieku, istniała legenda o siedmiu złotych miast Ciboli, miastach pełnych złota i bogactw. Na ich poszukiwanie wyruszył m.in. Álvar Núñez Cabeza de Vaca oraz Francisco Vásquez de Coronado penetrując ziemie obecnych południowych stanów USA.
Chińczycy:
W kulturze chińskiej liczba 7 (七, qī) jest liczbą yang, w mistyce wiązana jest jednak z pierwiastkiem yin. Symbolizuje siedem gwiazd tradycyjnej chińskiej astronomii (Słońce, Księżyc i pięć planet). Siódmego dnia siódmego miesiąca księżycowego obchodzone jest święto Qiqiao, poświęcone Zhinü i Niulangowi (przeczytajcie opowieść o tkaczce i pasterzu, to właśnie bohaterowie tej historii). Liczba 7 odgrywa także dużą rolę w kulcie zmarłych. Wierzono, że przez siedem tygodni po śmierci dusza zmarłego stopniowo rozstaje się ze światem. W tym czasie co siedem dni składa się ofiary i odprawia ceremonie.
Japończycy:
W Japonii siódemka kojarzy się z siedmioma bogami szczęścia: Bishamonten, Daikokuten, Ebisu, Fukurokuju, Jurōjin, Hotei, Benzaiten (mam o nich parę informacji, więc być może o nich stworze następny artykuł).
Czasy bliższe współczesnym:
Tego oczywistego faktu nie mogło zabraknąć: tydzień ma siedem dni, ale czy słyszał ktoś że w ZSRR eksperymentowano z długością tygodnia? Jak łatwo się domyślić uznano że to nie ma sensu, i wrócono do tradycji (sewen is strong!). Jest siedem cnot głównych, i siedem grzechów głównych, skoro już jesteśmy przy religii napomknę iż jest siedem sakramentów, i podobno niebo i piekło są podzielone na siedem sfer. specjalność na koniec: siedem sztuk wyzwolonych: czyli podstawowe wykształcenie w starożytności i średniowieczu. składają się na nie: gramatyka, retoryka( sztuka wymowy/przemowy), logika, geometria, arytmetyka(nauka o liczbach, w pierwszej kolejności: o liczbach naturalnych i ułamkach oraz prawach działań nad nimi), astronomia oraz muzyka. No i mamy siedem cudów świata.
Bonusowy suchar: dlaczego siódemka posiada poziomą kreskę? Bo kiedy Mojżesz odczytywał dziesięć przykazań, w tłumie rozległo się wołanie: ,,skreśl siódemkę!”