Święto stanowi okazję do zwrócenia uwagi całego świata na powszechność nałogu palenia papierosów i jego negatywne skutki zdrowotne. Dzień ma równie zachęcić do 24-godzinnego okresu abstynencji od wszystkich form konsumpcji tytoniu na całym świecie.

Według danych WHO co roku z powodu palenia papierosów i narażenia na oddziaływanie dymu tytoniowego umiera niemal 6 milionów osób (jeden zgon co sześć sekund). 63% zgonów jest spowodowanych przez choroby niezakaźne, których jednym z głównych czynników ryzyka jest palenie papierosów.

Palenie tytoniu zabiło około 100 milionów ludzi w XX wieku, o ile nie będziemy działać, może zabić do miliarda ludzkich istnień w tym stuleciu.
W Polsce, co roku 70000 mieszkańców umiera z powodu palenia tytoniu, a kolejne 8000 zgonów jest spowodowanych biernym paleniem.

Jak dowiodły liczne badania, istnieje związek przyczynowo – skutkowy między opisywanym nałogiem a rozwojem rozmaitych chorób. Palacze częściej zapadają na: nowotwory jamy ustnej, gardła, krtani, płuc oraz innych narządów, choroby układu krążenia, udary, choroby układu oddechowego (np. choroby płuc), chorobę Crohna, osteoporozę, chorobę Alzheimera, a także nowotwory szyjki macicy, trzustki i nerki.

Tegorocznym tematem Światowego Dnia Bez Tytoniu jest „Jednolite opakowania wyrobów tytoniowych – Fakty i wyzwania””, które ma na celu podkreślenie roli jednolitych opakowań jako części całościowego i wielosektorowego podejścia do ograniczenia palenia tytoniu na świecie.

Światowa Organizacja Zdrowia dąży do przygotowania państw członkowskich na wprowadzenie nowych, jednolitych, wystandaryzowanych opakowań wyrobów tytoniowych. Jednolite opakowania są ważnym środkiem zmniejszenia popytu na wyroby tytoniowe – poprzez obniżenie atrakcyjności papierosów, ograniczenie stosowania opakowań jako formy reklamy i promocji, a także zwiększają skuteczność profilaktyki i ostrzeżeń zdrowotnych. Jednolite opakowania nie zawierają logo firmowych, kolorów, obrazków lub informacji reklamujących wyrób tytoniowy.

Głównymi zamierzeniami tegorocznych obchodów Światowego Dnia Bez Tytoniu są:

1. Dostarczenie rzetelnych informacji na temat jednolitych opakowań.

2. Zachęcenie państw członkowskich do wzmocnienia działań związanych z pakowaniem i etykietowaniem opakowań, a także ograniczeniem reklamowania, promowania i sponsorowania wyrobów tytoniowych.

3. Pomoc państwom członkowskim przed ingerencją przemysłu tytoniowego w procesy polityczne związane z ujednoliceniem opakowań.

Państwowa Inspekcja Sanitarna jako instytucja stojąca na straży zdrowia publicznego, włącza się w realizację polityki ograniczenia konsumpcji wyrobów tytoniowych, w szczególności w zakresie edukacji na temat skutków zdrowotnych i ekonomicznych palenia papierosów i e-papierosów.